Karantena ja sierraorrun koronavirusa áigge

Karantena ja sierraorrun koronavirusa áigge

Jos dus lea dearvvasvuhtii guoskevaš jearramuš dahje du dearvvasvuođadilli nuppástuvvá karantena dahje sierraorruma áigge, váldde oktavuođa dearvvasvuođafuolahussii

• virgeáigge (dmu 8-16) Ohcejoga dearvvasvuođaguovddáš tel 040 1810285
• gozihanáigge (árgaeahket ja -ijat sihke vahkkoloahpat ja árgabasit ) Avvila dearvvasvuođaguovddáš tel 040 770 9187.
• jos du oppalaš dearvvasvuođa dilli lea fuotni, de riŋge njuolga 112. Almmut telefovnnas vejolaš koronaviruseahpádusas dahje  -njoammumis.

Maid karantena dahje sirren oaivvilda?

Karantena lea njoammudávdalágas addon doaibma, mainna sáhttá goahcat njoammudávddaid leavvama. Karantenain oaivvilduvvo ahte dearvvas olbmo johtinfriijavuohta ráddjejuvvo, go oassi infekšuvdnadávddain sáhttá njoammut jo ovdal albma dávdamearkkaid álgima. Karantenain eastit vejolaš njoammuma leavvama eará olbmuide.

Karantenai bidjan ii automáhtalaččat oaivvil, ahte livččet ožžon njoammuma. Gažaldagas lea ovddalgihtii eastadeaddji doaibmabidju, mainna ráddjejuvvo johtin, ovdalgo diehtit, leago virusa vuložin gártan dagahan njoammuma. Du bearrašis sáhttá leat ná dilli, gos dušše okta bearašlahttu lea karantenas. Eará bearaš sáhttá dalle doibmet dábálaččat.

Sierraorrun oaivvilda ahte jo njoammuma ožžon buohcci orru sierra dearvvas olbmuin. Sierraorruma sáhttá ollašuhttit buohcceviesus dahje ruovttus.

Njoammudávdalága (1227/2016) mielde karantenai dahje sierraorrumii olbmuid sáhttá mearridit gieldda dahje buohccedikšunbire njoammudávddain vástideaddji doavttir. Virggálaš mearrádus karantenas dahje sierraorrumis addojuvvo dutnje čálalaččat dahje dat doaimmahuvvo poastta bokte.

Rávvagat karantena dahje sierraorruma áigái

Jos gárttat karantenai dahje sierraorrumii, lea dehalaš čuovvut dasa guoskevaš áššiid, iige dahkat dárbbašmeahttumit dávdda vejolaš njoammuma vuložin olbmuid.

Maid sierraorruma ja karantena áigge oažžu bargat ja maid ii?

• Karantenai dahje sierraorrumii mearriduvvon olmmoš galgá bisohallat ruovttus. Ruoktut ii oaččo bovdet gussiid iige vuolgit ieš gallestallat oahppásiid lusa.
  • Fuomáš, ahte du bearrašis sáhttet leat bearašlahtut, geat eai leat karantenas dahje sierraorrumis. Sii sáhttet doibmet dábálaččat eaige čuovvovaš rávvagat guoskka sidjiide.
• Olgun oažžu lihkadit, go ii leat lagaskontávttas eará olbmuiguin. Ráva lea ahte doallá olgunge sullii 2 mehtera gaskka eará olbmuide.
• Sisa vistái, dego gávpái, apotehkii, dearvvasvuođaguovddážii, bargosadjái, beaiveruktui, skuvlii, girjerádjui, restauráŋŋii dahje álbmotdáhpáhusaide, ii karantena iige sierraorruma áigge oaččo mannat.
• Muitte buori giehtahygieniija! Ale guoskka báljes gieđaiguin iežat ruovttu olggobealde dorjjohagaide dahje uksageavjjaide. Jos doalvvut ruskkaid ruskalihttái dahje reivve poastagássii, bija giehtagárvvuid go guoskkat luŋkkaide dahje geavjjaide.
• Gosa riekta, nuppiin sániin suddje njálmmi  buhtes njunneliinniin go gosat  dahje gosa busirat soajá bajágeahčái. Ale gosa dakkár bajildusaid guvlui, maid eará olbmot sáhttet guoskkahit. Koronavirus njoammu riškkasnjoammumin ja eallá bajildusain dutkamušaid mielde joba máŋga beaivvi.
• Borramuš- dahje apotehkaostosiid dahkamii gánneha bivdit veahki ovdamearkka dihtii fulkkiin dahje ránnjáin. Sáhtát soahpat singuin ostosiid guođđimis vistti olggobeallái. Bálvalusa fállet maiddái gávpejasat ja fitnodagat Ohcejoga gielddas.

Borramušfuolahus karantena dahje sierraorruma áigge, jos veahki ii oaččo muđui

Jos borramušfuolahusa dahje apotehkabálvalusaid lágideapmi ruoktut ii lihkostuva ránnjáid dahje lagašolbmuid bokte, váldde oktavuođa rabasbálvalusjođiheaddjái tel 040 843 6216 dahje sosiálabargái 040 577 7045.

Mánáid dikšun, jos váhnemat buohccájit

Dan dilis, ahte bearaš lea karantenas dahje sierraorrun dilis ja vánhemat dahje fuolaheaddjit leat nu buozus, ahte eai nagot dikšut mánáid dahje gártet ieža buohcceviessodikšui, iige mánáiddikšu ordnašuva muđui, de mánáiddivššu lágideamis veahkeha gielda. Oktavuođa sáhttá váldit:

• Virgeáigge sosiálagohcin vu-be dmu 8-16 Ohcejoga gielda tel 040 701 4440
• Virgeáigge olggobealde sosiálagohcin eahket- ja idjaáigge dmu 16-08 ja vahkkoloahpaid sihke árgabasiid Lappi sosiálagohcin 040 726 6965

Njoammudávdabeaiveruhta sihkkarastá áigáiboađu karantena ja sierraorruma áigge

Njoammudávdabeaiveruhta buhtte dienasmassima, jos don leat mearriduvvon leat eret barggustat, karantenii dahje sierraorrumii njoammudávdda leavvama eastadeami dihte. Sáhtát oažžut njoammudávdabeaiveruđa, vaikko it leat bargonávccaheapme. Vuollel 16-jahkásaš máná fuolaheaddjin sáhtát oažžut njoammudávdabeaiveruđa, jos du mánná lea mearriduvvon leat ruovttus njoammudávdda geažil itge danin sáhte mannat bargui.

Njoammudávdabeaiveruđa sierraorruma ja karantena áigge máksá Kela, man addin rávvagat gávdnojit ollásit Kela siiddus: Tartuntatautipäiväraha. Siidduid bokte sáhttá maid deavdit beaiveruhtaohcamuša elektrovnnalaččat.

Lassidieđut beaiveruhtaáššiid sihke ohcamuša deavdima birra Kela siiddus Tartuntatautipäiväraha