Ohcejoga gielda Detnui árvaluvvon luossabivdogildosis: Sápmelaččaid bivdoárbevieruid galgá várjalit ja ráddjehusaid váldit atnui maiddái eará guovlluin

Ohcejoga gielda gáibida, ahte maiddái mearraguovllus ja Norgga stáhta guovllus váldojuvvojit atnui vuostevurolaš ráddjehusat ja luossabivdogielddus vuoi Deanu luossanálit ealáskit. Dasa lassin gielda evttoha, ahte dievas luossabivdogildosa sadjái báikkálaččaide, geain lea guolástanvuoigatvuohta, addojuvvo vejolašvuohta bivdit luosa logi jándora suoidnemánu álggu rájes, maiddái stákkuin.

Ohcejoga gielda lea 1.11. addán eana- ja vuovdedoalloministeriijai cealkámuša ráđđehusa láhkaevttohusas, mii gielddášii luossabivddu Deanu čázádagas maiddái boahtte jagi. Lága mielde luossabivdu livčče gildojuvvon luosa goargŋunguovlluin 1.5.2023– 31.12.2023.

Ohcejoga gielda atná dehálažžan johkagáttesápmelaččaid árbedieđu seailuma ja sirdašuvvama buolvvas bulvii. Gielda čujuhage vuođđoláhkaváljagotti 11.5.2022 cealkámuššii:

Vuođđoláhkaváljagotti mielas eana- ja vuovdedoallováljagoddi galgáge vel čielggadit vejolašvuođaid váldit atnui dakkár doaimmaid, maiguin luossanáli sáhtášii suodjalit ja ealáskahttit nu, ahte sápmelaččaid vuođđolága 17 § 3 momeanttas namuhuvvon vuoigatvuođat eai hehttejuvvo nu olu, muhto ráddjendoaimmaid mihttomearit maid eai šatta vára vuollái.

Ruoššalussii galgá ráhkkanit

Ohcejoga gielda fuopmášahttá cealkámušastis, ahte stáhtaid guollebivdoeiseválddit galget ráhkkanit ruoššaluosa čuovvovaš invašuvdnii geasset 2023 vuoi geasi 2021 ekokatastrofa ii dáhpáhuva nuppádassii. Gieldda mielas lea buorre, ahte láhka dagašii vejolažžan ruoššaluosa bivddu jagi 2023.

Gielda lea guittotge erenomáš fuolas Norgga plánain bidjat Vuolle-Detnui iežas čázádahkii rastábuođu caggat ruoššaluosa goargŋumis Detnui, ja gáibida Suoma stáhta váldit beali áššái. Rastábuođđu sáhttá leat vahátlaš luonddulussii ja dan vejolašvuođaide joatkit goargŋuma Detnui.

Ohcejoga gielda atná dehálažžan, ahte ruoššaluosain livčče vejolaš ávkkástallat maiddái Suoma bealde sihke ekonomalaččat ja ruovttuid dárbbuide dego Norggasge lea.

Ohcejohka dárbbaša jođánis doarjjapakeahta stáhtas

Luondduriggodatguovddáš Luke dutkamuša mielde Deanu luossabivdu buktá Ohcejoga ekonomiijaguvlui jahkásaččat sullii viđa miljon euro boađuid. Deanu luossabivddu dievasgildosis jagiid 2021–2022 lea ná čuvvon Ohcejoga ekonomiijaguvlui oktiibuot sullii logi miljon euro dáhpa. Boahtte geasi 2023 dievas luossabivdogildosa ollislašekonomalaš váikkuhusat golmma jagi áiggis gorgŋot jo 15 miljon euroi.

Ohcejohka buktá cealkámušastis eana- ja vuovdedoalloministeriijai ovdan, ahte dilli lea smávva gieldda ássiid ja ekonomiija dáfus gierdameahttun. Stáhta ii leat dorjon gieldda iige ekonomiijaguovllu fitnodagaid dahje ruovttudoaluid dán fáhkka struktuvranuppástusas. Gielda čujuha maiddái vuođđoláhkaváljagotti 11.5.2022 cealkámuššii:

Lassin stáhtaráđđi galgá čielggadit, makkár eará doaimmaiguin lea vejolaš doarjut ja ovddidit sápmelaččaid vuoigatvuođa doalahit ja ovddidit gielaset ja kultuvrraset guollebivddu ráddjemis fuolakeahttá.

Ohcejoga gielda doarjala váigadis dilis stáhtaráđđái vuoi dat válmmaštallagoađášii jođánit doarjjapakeahta, mii buhttešii mearkkašahtti ekonomalaš dáhpagiid, mat Deanu luossabivdogildosis šaddet. Gielda ii ceavzze ekokatastrofas okto, Ohcejoga gielda fuopmášahttá.

Olles cealkámuša sáhttá lohkat dákko.

Lassedieđut:

Gielddahoavda Taina Pieski
Ohcejoga gielda
+358 50 535 1574
taina.pieski@utsjoki.fi