Ohcejogas muittašit eváhkkomátkki Alavieskai 80 jagi dassái
6.11.2024
Lappi soahti álggii čakčat 1944, go joatkkasoađi vearjoluoitineavttuid mielde duiskkalaččaid fertii ádjit eret Suomas. Duiskkalaččat geassádedje davás Davvi-Norgga doarjjastašuvnnaideaset. Dasgo Lappi bázii soahteguovlun, de buot ássit ožžo gohččuma vuolgit eváhkkui soađis báhtui.
Ohcejohkalaččat sirdojuvvojedje Alavieskai, gosa lei Ohcejoga girkosiiddas badjelaš 800 kilomehtera mátki. Eváhkkui gárte vuolgit geavatlaččat guoros gieđaid, dasgo sámeguovlu gulai eváhku vuosttas ja hohpolamos avádahkii, iige opmodaga geargan váldit fárrui.
Sajáiduvvan Nuortabađaeatnamii ii lean álki. Buot sápmelaččat eai máhttán suomagiela, ja nuba oktasaš giela váilun váttásmahtii eallima. Erohusat kultuvrras ja eallinvuogis sápmelaččaid ja davvebađa ássiid gaskkas ledje stuorrát. Jápminbiellut maid čudje máŋgii, dasgo sámiid immunitehta váiluma, earálágan borramuša ja riddodálkkádaga dihtii erenoamážit mánát buhce ja jápme. Alavieska girkoeatnamis lea ohcejohkalaš eváhkuid muitogeađgi, mii muittuha eváhkkoáiggis ja sis, geat báhce vuoiŋŋadit girkoeatnamii.
Eváhkkoáigi nannii sámiid oktiigullevašvuođa dovddu. Dán mielde sámit vuođđudedje giđđat 1945 Alavieskas vuosttas Suoma beali sámiid ovttastusa Samii Litto.
Sámeguovllu álbmot beasai máhccagoahtit ruoktoguvlui giđđat ja geassit 1945. Ohcejohka sestui veháš buorebut duiskkalaččaid boaldimis ja miinnain eará gielddaid ektui. 900 ohcejohkalaččas bealli máhcce giđđat ja loahpat sis geassit 1945.
(Gáldu: Veli-Pekka Lehtola: Saamelainen evakko – rauhan kansa sodan jaloissa (1994))
__________________________
– Jurdda eváhkkomátkki muittašeapmái bođii ohcejohkalaš Niilo Aikios, muitala gielddahoavda Päivi Kontio. – Bargagođiimet dáinna jurdagiin gielddas, ja nuba ordnet muittašaneahkeda ovttas Ohcejoga Rukses ruossain ja Ohcejoga Gievrrat -servviin.
Eahkeda prográmma sisttisdoallá earet eará Alavieska gieldda videodearvvaheami ja eváhkkomátkki muittašeami. Nilla PIeski, Laura Holmberg ja Niilo Aikio jođihit ságastallama. Dilálašvuođa giellan lea davvisámegiella, ja dat tulkojuvvo suomagillii. Ovdal muittuid eahkeda lea vejolašvuohta návddašit árbevirolaš sámi borramušain. Mii fállat gumposiid, vuššojuvvon bierggu, njuokčamiid ja ađadávttiid.
Muittuid eahket
Sotnabeaivve 24.11.2024 dii. 17 rájes Ohcejohnjálmmi skuvllas (Utsjoentie 48a).
Dii. 14-17 árbevirolaš sámi boradeapmi (12 e ollesolbmot, 6 e mánát).
Boarrásiidstivra ordne sotnabeaivve 24.11.2024 Muittuid eahket -dáhpáhussii sáhtu boarrásiidda Njuorggámis ja Gáregasnjárggas nu, ahte sáhttu lea Ohcejogas dmu 15.30. Sáhttu ruovttoluodda dáhpáhusa maŋŋá sullii dmu 20. Almmuheamit sáhtašeapmái Maritta Lukkarii 040 809 7466. bearjadaga 15.11. dmu 15 rádjái. Almmuhemiid vuođul ordnejuvvo sáhtut.
Lassedieđut:
Gielddahoavda Päivi Kontio, 040 744 7630, paivi.kontio@utsjoki.fi
