Sámegielaid gáiddusoahpahusa pilohttafidnu

1.8.2018–31.8.2023

Saamen kielten etäyhteyksiä hyödyntävän opetuksen pilottihanke

Badjelaš 70 proseantta sámenuorain ja -mánáin ásset sámiid ruovttuguovllu olggobealde. Ruovttuguovllu olggobealde sámegielaid lagašoahpahusa ordnen lea dávjá vejolaš dušše sámiid čoahkkebáikkiin. Ruovttuguovllu olggobealde oahpahus addojuvvo dábálaččat guokte vahkkodiimmu vuođđooahpahusa dahje logahatskuvlejumi dievasmahtti sámegiela oahpahussan.

Iežas eatnigiela oahpahusa ožžot dál dušše sullii 20 proseantta sámemánáin ja -nuorain, geat vázzet skuvlla ruovttuguovllu olggobealde. Dán dihte sámegielat mánáin ja nuorain ii leat lohkan- dahje čállinmáhttu iežaset gielain. Eatnašat leat oalát manaheame oktavuođa máttuideaset gillii.

Sámegielaid gáiddusoahpahusa pilohttafitnus fállat vuođđooahpahusa ja logahatskuvlejumi dievasmahtti sámegiela oahpahusa guokte vahkkodiimmu. Oahpahus lea oaivvilduvvon sámeohppiide ja -studeanttaide, geat ásset sámiid ruovttuguovllu olggobealde ja geaid bearraša dahje soga giella lea Suoma bealde hubmojuvvon sámegiella (anárašgiella, nuortalašgiella dahje davvisámegiella).

Fitnus fállat vuođđooahpahusa ja logahatskuvlejumi dievasmahtti sámegiela oahpahusa, ja oahpahussii ožžot boahtit maiddái ovdaoahpahusa oahppit. Ovdaoahpahusohppiid oahpahusas deattuhit stoahkama ja doaimmalašvuođa.

Fitnu oahppimearri lea lassánan juohke jagi mottiin logiin ja lea guovtte geardde eanet fitnu vuosttaš lohkanjagi ektui. Njealját lohkanjagi 2021–2022 fitnus studerejit sullii 110 oahppi ja studeantta oktiibuot 38 gielddas ja 75 skuvllas. Oahppimeari lassáneapmi muitala, ahte sámegielaid gáiddusoahpahussii lea jearalmas, go diehtu oahppanvejolašvuođas lea olahan fuolaheddjiid ja oahpahusa ordnejeddjiid.

Maid fidnuin háliidit joksat?

Fitnu mihttomearrin lea láhčit sámegiela oahpahusa gáiddusoahpahussan nu máŋga sámeoahppái go vejolaš. Dán lassin fitnu mihttomearrin lea čoggon vásáhusaid bokte hukset doaibmanvuođu dakkárin, ahte sámegielaid gáiddusoahpahus šaddá bissovaš doaibman riikkaviidosaččat.

Sámegielaid oahpahussii laktásit iešguđegelágan čuolmmat. Ođđa gáiddusoahpahusvugiid berre almmatge ovddidit, vai alla dási oahpahusa lea vejolaš fállat maid boahtteáigge sápmelaččaide, geat leat ásaiduvvan Suomas ain viidát. Sámeoahpahusa resurssat leat bieđgguid miehtá riikka, ja daid koordineren ja fállan guovlluide, main oahpahus dárbbašuvvo, lea erenomáš dehálaš. Dáinna ládje sihkkarastojuvvo vuoigatvuohta iežas giela oahppamii ja vejolašvuohta oažžut sámegielat bargiid maiddái boahtteáigge.

Fitnu mihttomearit:

Čoaggit dieđuid sámegielaid oahpahusa dárbbuid ja diliid birra sámiid ruovttuguovllu gielddaid olggobealde
Čohkket sámegielaid oahpahusjoavkkuid riikkaviidosaččat nu, ahte oahpahusa sáhttá fállat pedagogalaččat vuohkkasit
Addit vuođđooahpahusa ja logahaga ohppiide/studeanttaide fierpmis sámegiela oahpahusa guokte vahkkodiimmu/oahpahusjoavku olles lohkanjagi áigge
Ovddidit sámegielaid gáiddusoahpahusa pedagogalaš ja teknihkalaš čovdosiid
Ovddidit oahppoplána, mii váldá vuhtii ohppiid gielalaš heterogenavuođa
Čohkket buriid geavatlaš doaimmaid ja raporteret dain

Mat leat fitnu bohtosat?

Fitnu mihttomearrin lea stáđásmahttit sámegielaid gáiddusoahpahusa sámiid ruovttuguovlu olggobealde. Oahpahusa stáđásmahttima eaktun lea, ahte oahpahusas lea alla dássi, dasa oassálastin lea álki ja ahte oahpahusa golut leat gielddaide govttolaččat. Fitnus joatkit gáiddusoahpahusa ovddideami ovttas oahpaheddjiiguin ja bargat lávga ovttasbarggu gielddaiguin ja skuvllaiguin, vai doaibmanmálle ovdána.

Našuvnnalaš skuvlejumi árvvoštallanguovddáš (Karvi) ollašuhttá jagi 2022 áigge fitnu árvvoštallama. Čoggon dieđuid vuođul Karvi čállá raportta, mii veahkeha árvvoštallat fitnu doaibmanmálle stáđásmahttima.

Gii ruhtada fitnu ja gii dan ordne?

Sámegielaid gáiddusoahpahusa pilohttafitnu jođiha Ohcejoga gielda ja koordinere Sámediggi. Fitnu ollašuhttináigi lea 1.8.2018–31.8.2023. Fitnu ohcci ja vásttolaš doaibmi lea Ohcejoga gielda. Fitnu ruhtada oahpahus- ja kulturministeriija. Oahpahusa ordnejeaddjin doaibmá Ohcejoga gielda, mas lea sihke vuođđooahpahusa ja logahatskuvlejumi ordnenlohpi. Fidnohoavda bargá Ohcejoga gielddas ja fidnokoordináhtor Sámedikki skuvlen- ja oahppomateriáladoaimmahagas.

Dán lassin fitnus barget guokte váldodoaibmasaš diibmooahpaheaddji anáraš- ja davvisámegielas ja siidodoaibmasaš diibmooahpaheaddjit davvisáme- ja nuortalašgielas.

Bures boahtin studeret sámegielaid gáiddusin!