Gielddahoavddas: Davviguovllu mearkkašupmi stuorru

Finadin Helssegis eatnanbealuštusgurssas ja ovdduidgohcináššiid dikšumin. Ovddabealde orošii leamen juo nubbi geassi, go luossabivdu lea gildojuvvon Deanus, jos riikkabeaivvit dohkkeha ráđđehusa evttohusa, mii lea gieđahallama vuolde. Luossabivdogielddus lea doalvumin guovloekonomiijas juo nuppádassii viđa miljovnna euro boađuid.

Dilli lea Ohcejoga gieldda ássiid ja gieldda ekonomiija dáfus váttis. Sávange, ahte oppa oanehisáigásaš árbevirolaš luossabivdu livččii lobálaš boahtte gease. Sávan maiddái, ahte stáhtaváldi gullá min veahkkebivdaga bidjat johtui jođánis doarjjapakeahta válmmaštallama.

Máddin lei ministtardeaivvademiid lassin áigi jurddašit Lappi ja davvi Suoma mearkkašumi viidásabbotge. Lappi mearkkašupmi lassána oppa Suoma perspektiivvas geahčadettiin Eurohpa rievdan olgoriikka- ja dorvvolašvuođapolitihkalaš dilis.

Lappi eanagotti rolla ja mearkkašupmi logisttalaš jođáhahkan viestarii ja davás lea rievdan mearrideaddji láhkai oppa riikka fuolahussihkkarvuođa perspektiivvas. Suomaluovtta hámmaniid vejolaš heađuštandilis gálvojohtolaga áidna gálvofievrridangeinnodagat geainnuid mielde johtet Ruoŧas ja Norggas Supmii davi bokte.

Oppa riikka dorvvolašvuođa ja fuolahussihkkarvuođa perspektiivvas leage sivva bidjat áibba ođđa láhkai resurssaid Lappi geaidnofierpmádaga ovddideapmái ja dálá fierpmádaga bajásdoallamii. Dát ráhkkaneapmi ii váidalahtti gal oidno doarvái bures stáhta geaidnofierpmádaga investerenprográmmas jagiide 2023–2030, masa Väylävirasto aiddo bivddii cealkámušaid. Lappi eanagotti infradárbbut leat váidalahtti uhcán ovddastuvvon projeaktaprográmmas. Ávžžuheimmetge stáhtaválddi árvvoštallat Lappi eanagotti olahahttivuođa oppa Suoma perspektiivvas ođđa čalmmiiguin.

Ohcejoga gielda atná dehálažžan davviriikkalaš johtolat- ja logistihkkasuorggi oktasašbarggu lasiheami, vai stáhtaide livččii vejolaš dahkat eambo infraplánema oktasašbarggu stáhtaid rájáid rasttildeaddji lassáneaddji johtolatrávnnjiid dárbbuide. Erenomážit Norggas ja Ruoŧas álgán ja álgi hirbmat stuorra suvdilis ovdáneami investeremiid geassinfámu guvlui livččii Suomasge sivva geahčastit.

Lappi gávpegámmir (Lapin kauppakamari) almmustahtii guovvamánus čilgehusa Barents guovllu investerenpotentiálas, mii lea ollásii 178 miljárdda euro. Investeremiin 86 miljárdda stivrejuvvo industriála projeavttaide, 50 miljárdda energiijaprojeavttaide, 34 miljárdda infrastrukturprojeavttaide, 4 miljárdda turismii sihke 6 miljárdda euro eará projeavttaide.

Davvi-Suoma investeremiid oppalašvuohta lea čilgehusa mielde 47,1 miljárdda euro. Dán oppalašvuođas Lappi investerenoppalašvuohta čuovvovaš sullii logi jahkái lea 17,9 miljárdda euro.

Lappi iežas projeavttaid lassin Norgga ja Ruoŧa guovllus muhtun čuohte kilomehtera duohken dáhpáhuvvá mearkkašahtti ekonomalaš ovdáneapmi. Lean seamma oaivilis Lappi gávpegámmira ja Lappi lihtu oainnuin, man mielde Suomasge lea áigi morihit lagašguovlluid investeremiid viiddis váikkuhusaide.

Mii dárbbašat davvin rájáid rasttildeaddji oktasaš industriála strategiija. Oktasaš industriála strategiijain sáhttá sihkkarastit nu stuorra váikkuhanvuođa go vejolaš, guđege guovllu nuppiideaset doarju spesialiserensurggiid ja synergiijaovdduid. Lea maiddái dehálaš gieđahallat bargofámu fitnašuvvangažaldagaid ja riikkaid gaskasaš logistihka ovttas.

Davvi-Suoma fitnodagain lea hirbmat stuorra potentiála oassálastit Ruoŧa ja Norgga investeremiidda iežaset nanusvuođasurggiin. Logistihkka ja infra galgá dahkat vejolažžan gálvvuid ja olbmuid njuovžilis lihkadeami Lappi guovllus ja rájáid rastá. Dat lea oppa riikka ovdu.

Taina Pieski, gielddahoavda

Čálus lea almmustahtton maiddái Inarilainen-aviissas 11.5.2022.