Gielddahoavddas: Čeahpes bargiid gávdnan lea olles Lappi oktasaš hástalus

Lappilaš fitnodagaid mielde čeahpes bargiid vátnivuohta lea okta stuorruma ja ovdáneami guovddáš eastta. Badjel bealis lappilaš fitnodagain leamašan váttisvuođat gávdnat čeahpes bargiid.

Váttisvuohta gávdnat bargiid sode- ja turismasurggiide leamašan dađi bahábut midjiide oahpes ášši juo máŋggaid jagiid. Dán áigge ain stuorát joavku iešguđet doaibmasurggiin gillá váttisvuođain gávdnat bargiid rabas bargguide. Dát lea oktasaš váttisvuohta sihke fitnodagaide ja gielddaide olles Lappi guovllus.

Ovdal geasseluomuid Lappi EJB-guovddáš almmustahtii doaibmabidjoplána veahkehit čeahpes bargiid gávdnama. Plána lea ráhkaduvvon ovttasráđiid bargojoavkkus, masa gulle lappilaš oahppolágádusaid ja ealáhusdoaimmaid ovddasteaddjit, Lappi lihttu ja Lappi BE-bálvalusaid ovddasteaddjit.

Čeahpes bargiid gávdnama doaibmaplánas lea govvejuvvon bargiid gávdnama dála dilli ja maiddái árvvoštallon ođđa doaimmaid dárbu. Plánas leat vihtta temá: bargiid ja rabas bargobáikkiid gávnnadeapmi ja čehppodat, guovlluid geasuhan- ja bisuhanfápmu sihke infra.

Doaibmabidjoplána lea buorre bargoneavvu olles Lappi oktasaš rahčamuššii. Oktage fitnodat, doaibmasuorgi dahje gielda ii birge okto dán hástalusa ovddas. Dan maiddái fertet dovddastit, ahte gárvves čovdosat eai gávdno.

Ieš oainnán, ahte mis lea vel olu bargamuš oktasaš márkanastima ja gulahallama ektui. Mii leat čeahpit turismamárkanastimis – geavaheatnot seamma čehppodaga maiddái bargiidmárkanastimis. Lappi oktasaš márkanastinfitnodat House of Lapland áiguge boahttevuođas vuodjut eanet dasa, mo geasuhit ođđa bargiid Lappii.

Márkanastin okto ii reahkká – dárbbašuvvojit dagut duođalaš geasuhan- ja bisuhanfámu nannema ovdii. Heittot viessodilli ja ássama dássi leat mearkkašahtti váttisvuođat máŋgga Lappi šaddi gielddas. Muhtin gielddat leat muitalan, ahte viessovátnivuohta eastá daid stuorrumis.

Doaivvunge stáhtas áddejumi dasa, ahte Mátta-Suoma šaddi ássanguovddážiid olggobealde leat maiddái gielddat mat sturrot ja ovdánit, ja daid viessohuksemii dárbbašuvvo eanet stáhta doarjja. Doarjjaruđat eai sáhte juolluduvvot dušše stuorra gávpogiid viessohuksemii.

Mo mii dasto bastit doallat buorre bargiid davvin ja veahkehit sin loaktit min guovllus guhkit áigge? Ássama dássi, bálvalusat ja astoáiggefálaldagat leat oassin bisuhanfámus. Muhto dasa gullá maiddái bargosaji buorre vuoigŋa. Mii galgat fuolahit das ahte min hoavdakultuvra čuovvu dálá áiggi. Olbmuiguin galgá gulahallat, diehtu johtit ja oahpásmuhttin doaibmat.

Bisuhanfámu nanne maiddái dat, mo mii váldit vuostá ođđa bargiid ja ássiid. Dovdágo eará guovllus boahtán olmmoš iežas buresboahtin ja dohkálažžan. Min dáiddut vuostáiváldit ođđa olbmuid deattuhuvvojit erenomážit boahttevuođas, go ain dávjjit bargit bohtet Lappii eará guovlluin Suomas ja maiddái olgoriikkain. Barggu maŋis sisafárremis leat buorit vásáhusat eandalit sode- ja turismasurggiin maiddái Lappis.

Lappi árbevirolaš máŋggakultuvrralašvuohta lea min givrodat máŋgga eará guovllu ektui Suomas. Dan gánneha atnin ávkin maiddái bargiidmárkanastimis. Mis leat guhkes árbevierut riikkaidgaskasaš turismmas, rádjeguovloovttasbarggus Norggain ja Ruoŧain ja maiddái ealli sámekultuvra.

Lappis lea geasuhanfápmu, man ala sáhttá hukset vel eallinfámolut boahttevuođa. Mii dárbbašat čavgadut ovttasbarggu olles Lappi guovllus, nuppi nuppis oahpadettiin ja ovttas ovdánettiin. Čeahpes bargiid gávdnama doaibmabidjoplána lea buorre ollisvuohta, muhto dat ii oaččo báhcit dušše hearvan. Plána aktiivvalaš doaibmabijus galgá fuolahit diđolaččat ja ovttasráđiid.

Taina Pieski, gielddahoavda

Čálus lea almmustahtton maiddái Inarilainen-aviissas.